biển thiên cầm

* Bài viết tiết lộ nội dung kịch

Vở chỉ có bốn nhân vật,ịchBúpbêzalo web trên sân khấu tối giản gần như không đạo cụ. Một tấm vải trắng trải ra, tượng trưng cuộc đời, gói gọn hỷ nộ ái ố của nhân vật. Cuộc trò chuyện của cô gái và bà mối ở đầu tác phẩm cho khán giả biết bối cảnh là một khách sạn hạng sang bậc nhất thành phố. Phòng với giá 15 triệu đồng một đêm đã được người đàn ông bao trọn để hẹn gặp cô gái - người ông được môi giới kết hôn.

Trong 70 phút, đạo diễn Trần Lực cùng êkíp Luc Team mang đến cho người xem câu chuyện ẩn dụ về xã hội hiện đại, nơi con người vì lý do nào đó phải sống bằng vỏ bọc giả dối, còn trí tuệ nhân tạo lên ngôi.

  Trailer vở kịch 'Búp bê' của Lucteam

Mỗi người có mặt ở khách sạn với động cơ khác nhau. Người đàn ông - tự giới thiệu là nghệ sĩ kịch câm nổi tiếng thế giới, giàu có, sống ở Mỹ - sẵn sàng chi nhiều tiền để có vợ. Cô gái nghèo vì giúp bố mẹ trả nợ mà phải bán mình cho người đáng tuổi cha, nhưng cô muốn trước đó được trải qua tình một đêm cùng trai trẻ. Bà mối tham vọng đổi đời nên tìm đủ cách để vụ mối lái thành công. Nhân vật còn lại là bồi phòng, "gọi dạ bảo vâng", làm theo những mong muốn của ba người khách. Tác phẩm liên tục được đẩy kịch tính, đạt đến cao trào sau cú twist, khi Búp bê lộ diện.

Kịch thể hiện một thế giới khi AI chi phối con người. Búp bê được giới thiệu: Khi người ta thẳng nó thẳng, khi người ta cong nó cong, khi người ta giả tạo nó giả tạo, khi người ta chân thành nó chân thành. Nó có thể phục vụ mọi yêu cầu của con người, làm tình với cả nam lẫn nữ, khiến cả cô gái lẫn người đàn ông thăng hoa. Búp bê biến đổi giới tính, tính cách theo từng người mà nó gặp.

Và trong khi các nhân vật đều khẳng định đi tìm một tình yêu chân thật, họ không ngờ phải lòng một sản phẩm nhân tạo. Khi con người đặt hết tham vọng của bản thân vào Búp bê, cũng là lúc họ trở nên lệ thuộc và phải trả giá.

Âm nhạc được tiết chế hết mức nhưng xuất hiện dồn dập ở những đoạn cao trào, như trường đoạn Búp bê và con người "cắn xé" lẫn nhau. Sau trường đoạn đó, không gian được trả về im lặng với duy nhất tiếng chuông chùa vang lên, như cầu nguyện cho những linh hồn đã chết vì sự giả dối hay lòng tham của họ.

Sau cùng, dù là câu chuyện về AI, kịch phản ánh vấn đề của con người. AI vốn do con người tạo ra, phản chiếu khát khao, dục vọng của họ. Điều khiến con người khác biệt là cảm xúc tự nhiên, sự chân thật, mà nếu đánh mất nó, họ không khác gì AI.

Tác phẩm cũng đặt ra vấn đề đa dạng giới, việc con người vì sợ phán xét của xã hội phải tìm cách che giấu giới tính bản thân. Yếu tố tình dục được khai thác một cách khéo léo, hợp lý qua hình thức ước lệ, biểu hiện.

Những chi tiết của đời sống hiện đại được đưa vào tạo sự gần gũi cho khán giả trẻ. Bà mối mỉa mai cô gái quê khi cô nói về việc sẽ khiến những gã đàn ông thành phố chết mê chết mệt: "Hãy flex đến hơi thở cuối cùng đi". Câu nói này được lan truyền trên mạng xã hội thời gian qua, chỉ hành động ai đó khoe khoang về bản thân.

Tính tương tác vốn thường gặp trong các vở kịch của Luc Team tiếp tục được phát huy. Kết thúc vở diễn, các nhân vật - lúc này đều bị "Búp bê hóa" - ngoi lên từ tấm vải trắng và tiến về hàng ghế khán giả, có người xem đã thốt lên bày tỏ cảm giác sợ hãi.

Các nghệ sĩ kết hợp diễn xuất lẫn biểu đạt hình thể để làm bật nội dung. Diễn viên trẻ Võ Hoài Vũ (vai bồi phòng) diễn tả được sự biến đổi của nhân vật qua nhiều chặng, nhất là đoạn cuối. Thu Hiền hóa thân tròn vai cô gái quê có phần ngây thơ, mơ mộng. Phương My thể hiện được nét ma mãnh của một "tú bà". Cả ba đều là diễn viên khoa Sân khấu - trường Đại học Sân khấu Điện ảnh Hà Nội. NSƯT Hoàng Tùng - giảng viên của trường - đưa các động tác kịch câm vào vai diễn, tạo nét duyên.

Tại Rạp hát Hồng Hà cuối tuần qua, khán giả đồng loạt vỗ tay tán thưởng lúc kịch hạ màn. Khán giả Đan Dương (27 tuổi, nhạc công tự do) ấn tượng với hình thức biểu đạt của tác phẩm. Khán giả này cho biết nhận ra sự liên hệ với xã hội hiện đại qua đề tài tìm kiếm sự tự do trong giới tính, sống chân thật với bản thân.

Là sản phẩm kết hợp của đạo diễn Trần Lực và tác giả kịch Lê Hoàng, Búp bêchứa đựng các yếu tố vừa châm biếm, hài hước, vừa gợi nhiều suy nghiệm. Vở được công diễn hôm 23/7, diễn một số suất các cuối tuần và sẽ trở lại vào ngày 28/10 tại Rạp hát Hồng Hà, Đường Thành, Hà Nội.

Luc Team là đoàn kịch tư nhân đầu tiên ở miền Bắc, do Trần Lực thành lập từ năm 2017. Anh và các nghệ sĩ từng ra mắt một số vở phong cách ước lệ - biểu hiện như Quẫn, Bạch đàn liễu, Nữ ca sĩ hói đầu, Cơn ghen của Lọ lem.

Hà An